Δια Χειρός: Εθνική υπόθεση η σύνθεση των ευρωψηφοδελτίων
Τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας, τα οποία και συνέπεσαν με την επιτυχημένη, όπως όλα δείχνουν, ελληνική προεδρία της ΕΕ, θα πρέπει άμεσα να κεφαλαιοποιηθούν στην ευρωπαϊκή σκηνή για την επαναφορά της χώρας μας στο στενό πυρήνα του ενωσιακού οικοδομήματος.
Η Ελλάδα έχει μια ιστορική ευκαιρία να κάνει σημαντικά βήματα σε πολιτικό επίπεδο, τα οποία ενόσω συνδυάζονται με την οικονομική πρόοδο και την έξοδο από την κρίση, θα της προσδώσει μεγάλο μέρος της δυναμικής που έχασε λόγω της σφοδρής κρίσης. Αυτή η ευκαιρία δεν είναι άλλη από τις επικείμενες ευρωεκλογές. Διότι σε αυτές τις ευρωεκλογές θα πρέπει η εκπροσώπηση της να συνοδευτεί με ανθρώπους που διαθέτουν και την εμπειρία και την κατάρτιση που απαιτούνται για την ισχυροποίηση της παρεμβασης της χώρας μας στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής πολιτικής. Είναι άλλωστε γνωστό ότι πλέον ο ρόλος του ευρωκοινοβουλίου ενισχύεται από τις προσεχείς εκλογές, με το σώμα να καθίσταται όλο και πιο ισχυρό ενόψει μάλιστα και των ιστορικών μεταρρυθμίσεων που έχουν δρομολογηθεί.
Η ΕΕ βρίσκεται ήδη στη διαδικασία για την τραπεζική της ενοποίηση, το πιο φιλόδοξο έργο μετά τη δημιουργία του ενιαίου νομίσματος και τις καθοριστικές μεταρρυθμίσεις με τις οποίες αντιμετωπίστηκε η χρηματοπιστωτική κρίση.
Σ' αυτό τον μαραθώνιο η Ελλάδα δεν θα πρέπει να είναι απούσα ή "λίγη". Θα πρέπει να έχει παρέμβαση ανθρώπων καταρτισμένων, έμπειρων και με πλήρεις προτάσεις, ώστε να ενισχύσει το ρόλο της.
Η Ελλάδα πρέπει να έχει θέσεις και προτάσεις στα κρίσιμα ζητήματα που παραμένουν ανοιχτά:
Ποιος θα έχει τον τελευταίο λόγο στις αποφάσεις του Μηχανισμού για τις τράπεζες;
Ποιος θα χρηματοδοτήσει το Ταμείο που θα στηρίζει αυτό το Μηχανισμό;
Και με ποια κριτήρια θα καθοριστεί η οικονομική συνεισφορά των τραπεζών;
Και πολλά άλλα ερωτήματα τα οποία δεν μπορούν να απαντηθούν από επαγγελματίες που δεν έχουν σύνδεση με τον χρηματοπιστωτικό κλάδο και δεν διαθέτουν
και την επιστημονική κατάρτιση για μια ηχηρή, παρεμβατική, παρουσία, η οποία και θα προωθεί τα ελληνικά συμφέροντα μετά από την χρόνια απουσία και περιθωριοποίηση.
Η κρίση έδειξε ότι πρέπει να βρεθεί τρόπος να σπάσει ο στενός δεσμός, ανάμεσα στα (εθνικά) τραπεζικά ιδρύματα και το (εθνικό) δημόσιο χρέος και ότι τόσο η άμεση και απρόσκοπτη άντληση πόρων όσο και η αποτελεσματική και αντικειμενικά αναγκαία διάσωση τραπεζών απαιτούν αποκοπή από τον εθνικό ομφάλιο λώρο. Γι' αυτό το πρόβλημα η ΕΕ είναι πολύ κοντά στη λύση, που ακούει στο όνομα "τραπεζική ένωση". Μόνο που, για να πετύχει το σχέδιο, θα πρέπει να περάσει στην πράξη και η πράξη αυτή να φανεί αντάξια των φιλοδοξιών και των προσδοκιών της αγοράς και των φορολογουμένων. Οι ηγεσίες και τα όργανα που θα κληθούν να υλοποιήσουν την Τραπεζική Ένωση θα πρέπει να δώσουν, με τις αποφάσεις τους, απάντηση και σε ένα ευρύτερο ερώτημα: αξίζει να οδηγήσει αυτή η πρωτοβουλία σε μια δομική μεταρρύθμιση του τραπεζικού τομέα στην Ευρώπη ή είναι καλύτερο να περιοριστεί σε μια συγκυριακή αντιμετώπιση των πιο πιεστικών προβλημάτων; Εδώ τις απαντήσεις θα δώσουν οι ειδικοί, οι χρηματιστηριακοί αναλυτές, οι οικονομολόγοι και οι επαγγελματίες που έχουν δει και βιώσει τα προβλήματα της πραγματικής οικονομίας από κοντά.
Δεν θα πρέπει άλλωστε να ξεχνάμε ότι η στάση της Γερμανίας από τότε που ανακοινώθηκε το σχέδιο της Επιτροπής αποτελεί το πιο ανησυχητικό στοιχείο των εξελίξεων. Παρ΄όλο που το σχέδιο έχει όλα τα χαρακτηριστικά της γερμανικής φιλοσοφίας, η διαφοροποίηση και οι αμφισημίες καθίστανται όλο και πιο εμφανείς. Πήραν στην αρχή τη μορφή αιτήματος για περιορισμό της κοινής εποπτείας μόνο στις «συστημικά σημαντικές» τράπεζες, ώστε να εξαιρεθούν οι περιφερειακές γερμανικές Kasse, καθώς και όλες οι αντίστοιχες «μικρές» ευρωπαϊκές τράπεζες, κάτι που θα κατέλυε κάθε αξιοπιστία του σχεδίου. Πλέον η Γερμανία προβάλλει με κάθε ευκαιρία το επιχείρημα ότι δεν μπορεί να υπάρξει τραπεζική ένωση πριν τη δημοσιονομική ένωση, για την οποία, ωστόσο, οι προετοιμασίες βρίσκονται σχεδόν στο μηδέν. Φυσικά δεν είναι η μόνη που φρενάρει τη διαδικασία. Οι παραδοσιακοί της σύμμαχοι –Φινλανδία, Ολλανδία, Αυστρία-, έχουν ήδη εκφράσει επιφυλάξεις.
Το αποτέλεσμα αυτών των παλλινωδιών θέτει σε κίνδυνο τη μεγαλύτερη μεταρρυθμιστική προσπάθεια της Ευρώπης μετά την κρίση. Την ίδια ώρα, οι τραπεζίτες συμφωνούν επί της θεωρίας αλλά ανακαλύπτουν διαρκώς πρακτικά προβλήματα που θα δικαιολογούσαν μια διαρκώς ανανεούμενη καθυστέρηση. Η παρέμβαση του ευρωκοινοβουλίου θα είναι πλέον καθοριστικής σημασίας. Όμως η παρέμβαση θα είναι αδύναμη, χωρίς εμπεριστατωμένες θέσεις και επιχειρηματολογία. Και αυτήν δεν μπορεί ούτε να έλθει ούτε να στηριχθεί από ανθρώπους εκτός του χρηματοπιστωτικού κλάδου.
Εκτός αυτών των ζητημάτων, πλήθος άλλων ρυθμίσεων γεννούνται και μορφοποιούνται στο ευρωκοινοβούλιο, τα οποία η χώρα μας συνήθως δρα ως απλός παρατηρητής. Γιατί ουδέποτε συνειδητοποίησε την κρισιμότητα του ευρωπαϊκού αυτού οργάνου. Ουδέποτε συνειδητοποίησε ότι το ευρωκοινοβούλιο δεν είναι προθάλαμος εισαγωγής στην εθνική κεντρική πολιτική σκηνή ή το πεδίο εξόφλησης πολιτικών "υποχρεώσεων", αλλά ο χώρος που λαμβάνονται οι κρισιμότερες αποφάσεις για την καθημερινότητα των Ελλήνων και Ευρωπαίων πολιτών.
Τα τελευταία 3 χρόνια βιώσαμε πραγματικά τι σημαίνει η Ευρώπη για την ελληνική πραγματικότητα. Και από τους λίγους συμμάχους μας, μεταξύ ελλαχίστων, ήταν το ευρωκοινοβούλιο το οποίο και ξεκίνησε τον ουσιώδη έλεγχο των πεπραγμένων της τρόικας. Η ιστορική, λοιπόν, ευκαιρία των προσεχών ευρωεκλογών δεν θα πρέπει να πάει χαμένη, ολοκληρώνοντας τη σύνθεση του ευρωψηφοδελτίου με ανθρώπους ακατάλληλους για τη διαμόρφωση της παρέμβασης της Ελλάδας στο ευρωπαϊκό μέλλον.
Τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας, τα οποία και συνέπεσαν με την επιτυχημένη, όπως όλα δείχνουν, ελληνική προεδρία της ΕΕ, θα πρέπει άμεσα να κεφαλαιοποιηθούν στην ευρωπαϊκή σκηνή για την επαναφορά της χώρας μας στο στενό πυρήνα του ενωσιακού οικοδομήματος.
Η Ελλάδα έχει μια ιστορική ευκαιρία να κάνει σημαντικά βήματα σε πολιτικό επίπεδο, τα οποία ενόσω συνδυάζονται με την οικονομική πρόοδο και την έξοδο από την κρίση, θα της προσδώσει μεγάλο μέρος της δυναμικής που έχασε λόγω της σφοδρής κρίσης. Αυτή η ευκαιρία δεν είναι άλλη από τις επικείμενες ευρωεκλογές. Διότι σε αυτές τις ευρωεκλογές θα πρέπει η εκπροσώπηση της να συνοδευτεί με ανθρώπους που διαθέτουν και την εμπειρία και την κατάρτιση που απαιτούνται για την ισχυροποίηση της παρεμβασης της χώρας μας στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής πολιτικής. Είναι άλλωστε γνωστό ότι πλέον ο ρόλος του ευρωκοινοβουλίου ενισχύεται από τις προσεχείς εκλογές, με το σώμα να καθίσταται όλο και πιο ισχυρό ενόψει μάλιστα και των ιστορικών μεταρρυθμίσεων που έχουν δρομολογηθεί.
Η ΕΕ βρίσκεται ήδη στη διαδικασία για την τραπεζική της ενοποίηση, το πιο φιλόδοξο έργο μετά τη δημιουργία του ενιαίου νομίσματος και τις καθοριστικές μεταρρυθμίσεις με τις οποίες αντιμετωπίστηκε η χρηματοπιστωτική κρίση.
Σ' αυτό τον μαραθώνιο η Ελλάδα δεν θα πρέπει να είναι απούσα ή "λίγη". Θα πρέπει να έχει παρέμβαση ανθρώπων καταρτισμένων, έμπειρων και με πλήρεις προτάσεις, ώστε να ενισχύσει το ρόλο της.
Η Ελλάδα πρέπει να έχει θέσεις και προτάσεις στα κρίσιμα ζητήματα που παραμένουν ανοιχτά:
Ποιος θα έχει τον τελευταίο λόγο στις αποφάσεις του Μηχανισμού για τις τράπεζες;
Ποιος θα χρηματοδοτήσει το Ταμείο που θα στηρίζει αυτό το Μηχανισμό;
Και με ποια κριτήρια θα καθοριστεί η οικονομική συνεισφορά των τραπεζών;
Και πολλά άλλα ερωτήματα τα οποία δεν μπορούν να απαντηθούν από επαγγελματίες που δεν έχουν σύνδεση με τον χρηματοπιστωτικό κλάδο και δεν διαθέτουν
και την επιστημονική κατάρτιση για μια ηχηρή, παρεμβατική, παρουσία, η οποία και θα προωθεί τα ελληνικά συμφέροντα μετά από την χρόνια απουσία και περιθωριοποίηση.
Η κρίση έδειξε ότι πρέπει να βρεθεί τρόπος να σπάσει ο στενός δεσμός, ανάμεσα στα (εθνικά) τραπεζικά ιδρύματα και το (εθνικό) δημόσιο χρέος και ότι τόσο η άμεση και απρόσκοπτη άντληση πόρων όσο και η αποτελεσματική και αντικειμενικά αναγκαία διάσωση τραπεζών απαιτούν αποκοπή από τον εθνικό ομφάλιο λώρο. Γι' αυτό το πρόβλημα η ΕΕ είναι πολύ κοντά στη λύση, που ακούει στο όνομα "τραπεζική ένωση". Μόνο που, για να πετύχει το σχέδιο, θα πρέπει να περάσει στην πράξη και η πράξη αυτή να φανεί αντάξια των φιλοδοξιών και των προσδοκιών της αγοράς και των φορολογουμένων. Οι ηγεσίες και τα όργανα που θα κληθούν να υλοποιήσουν την Τραπεζική Ένωση θα πρέπει να δώσουν, με τις αποφάσεις τους, απάντηση και σε ένα ευρύτερο ερώτημα: αξίζει να οδηγήσει αυτή η πρωτοβουλία σε μια δομική μεταρρύθμιση του τραπεζικού τομέα στην Ευρώπη ή είναι καλύτερο να περιοριστεί σε μια συγκυριακή αντιμετώπιση των πιο πιεστικών προβλημάτων; Εδώ τις απαντήσεις θα δώσουν οι ειδικοί, οι χρηματιστηριακοί αναλυτές, οι οικονομολόγοι και οι επαγγελματίες που έχουν δει και βιώσει τα προβλήματα της πραγματικής οικονομίας από κοντά.
Δεν θα πρέπει άλλωστε να ξεχνάμε ότι η στάση της Γερμανίας από τότε που ανακοινώθηκε το σχέδιο της Επιτροπής αποτελεί το πιο ανησυχητικό στοιχείο των εξελίξεων. Παρ΄όλο που το σχέδιο έχει όλα τα χαρακτηριστικά της γερμανικής φιλοσοφίας, η διαφοροποίηση και οι αμφισημίες καθίστανται όλο και πιο εμφανείς. Πήραν στην αρχή τη μορφή αιτήματος για περιορισμό της κοινής εποπτείας μόνο στις «συστημικά σημαντικές» τράπεζες, ώστε να εξαιρεθούν οι περιφερειακές γερμανικές Kasse, καθώς και όλες οι αντίστοιχες «μικρές» ευρωπαϊκές τράπεζες, κάτι που θα κατέλυε κάθε αξιοπιστία του σχεδίου. Πλέον η Γερμανία προβάλλει με κάθε ευκαιρία το επιχείρημα ότι δεν μπορεί να υπάρξει τραπεζική ένωση πριν τη δημοσιονομική ένωση, για την οποία, ωστόσο, οι προετοιμασίες βρίσκονται σχεδόν στο μηδέν. Φυσικά δεν είναι η μόνη που φρενάρει τη διαδικασία. Οι παραδοσιακοί της σύμμαχοι –Φινλανδία, Ολλανδία, Αυστρία-, έχουν ήδη εκφράσει επιφυλάξεις.
Το αποτέλεσμα αυτών των παλλινωδιών θέτει σε κίνδυνο τη μεγαλύτερη μεταρρυθμιστική προσπάθεια της Ευρώπης μετά την κρίση. Την ίδια ώρα, οι τραπεζίτες συμφωνούν επί της θεωρίας αλλά ανακαλύπτουν διαρκώς πρακτικά προβλήματα που θα δικαιολογούσαν μια διαρκώς ανανεούμενη καθυστέρηση. Η παρέμβαση του ευρωκοινοβουλίου θα είναι πλέον καθοριστικής σημασίας. Όμως η παρέμβαση θα είναι αδύναμη, χωρίς εμπεριστατωμένες θέσεις και επιχειρηματολογία. Και αυτήν δεν μπορεί ούτε να έλθει ούτε να στηριχθεί από ανθρώπους εκτός του χρηματοπιστωτικού κλάδου.
Εκτός αυτών των ζητημάτων, πλήθος άλλων ρυθμίσεων γεννούνται και μορφοποιούνται στο ευρωκοινοβούλιο, τα οποία η χώρα μας συνήθως δρα ως απλός παρατηρητής. Γιατί ουδέποτε συνειδητοποίησε την κρισιμότητα του ευρωπαϊκού αυτού οργάνου. Ουδέποτε συνειδητοποίησε ότι το ευρωκοινοβούλιο δεν είναι προθάλαμος εισαγωγής στην εθνική κεντρική πολιτική σκηνή ή το πεδίο εξόφλησης πολιτικών "υποχρεώσεων", αλλά ο χώρος που λαμβάνονται οι κρισιμότερες αποφάσεις για την καθημερινότητα των Ελλήνων και Ευρωπαίων πολιτών.
Τα τελευταία 3 χρόνια βιώσαμε πραγματικά τι σημαίνει η Ευρώπη για την ελληνική πραγματικότητα. Και από τους λίγους συμμάχους μας, μεταξύ ελλαχίστων, ήταν το ευρωκοινοβούλιο το οποίο και ξεκίνησε τον ουσιώδη έλεγχο των πεπραγμένων της τρόικας. Η ιστορική, λοιπόν, ευκαιρία των προσεχών ευρωεκλογών δεν θα πρέπει να πάει χαμένη, ολοκληρώνοντας τη σύνθεση του ευρωψηφοδελτίου με ανθρώπους ακατάλληλους για τη διαμόρφωση της παρέμβασης της Ελλάδας στο ευρωπαϊκό μέλλον.
